بهترین شیوه پاسخ به انتقاد

بهترین شیوه پاسخ به انتقاد

بهترین شیوه پاسخ به انتقاد / چگونه با اختلال انتقاد از خود مقابله کنیم؟
 
پذیرش انتقاد سازنده برای بعضی از افراد ساده و برای برخی دیگر دشوار است. اولین مرحله یا قدم برای پیشرفت عملکرد و بهبود موقعیت، پذیرش است.

بهترین شیوه پاسخ به انتقاد / چگونه با اختلال انتقاد از خود مقابله کنیم؟
چگونه انتقادپذیر باشیم؟
پذیرش انتقاد سازنده برای بعضی از افراد ساده و برای برخی دیگر دشوار است.

اولین مرحله یا قدم برای پیشرفت عملکرد و بهبود موقعیت، پذیرش است.
برای پذیرش نباید هیجانی و احساسی برخورد کرد، گرچه انجام این کار دشوار است اما پیامد آن ارزش تحمل این سختی را دارد.

وقتی اجازه نمی دهیم هیجانات و احساسات، رفتار ما را تنظیم کند، درهای پذیرش را به روی خود باز می کنیم و یاد می گیریم کیفیت زندگی را افزایش دهیم.
نکته ی دوم این است که هدف فرد منتقد را بدانیم، آیا او با انتقاد کردن قصد آسیب رساندن دارد یا کمک کردن؟ با مشخص کردن هدف فرد منتقد می توان انتقاد وارده را ساده تر پذیرفت و از آن به عنوان ابزاری برای رشد شخصی استفاده کرد.
مرحله ی بعدی این است که می توان هر پیشنهاد یا انتقادی را حتی اگر خصمانه باشد با مشخص کردن مثال های واضح و روشن خنثی کرد در حقیقت اکثر ما گاهی اوقات به سختی می توانیم برای رساندن منظورمان از کلمات درست و مناسب استفاده کنیم. اگر انتقاد مطرح شده درباره ی ما شایسته و روا نیست، ما می توانیم با پرسیدن سؤال آن را مشخص کنیم. این تمرین به ما کمک می کند تا متوجه شویم اعمال مان چگونه درک می شود و فرصت پیدا می کنیم تا موقعیت های زندگی را به شیوه ای سازنده تر بررسی و رسیدگی کنیم.
پذیرش انتقاد سازنده برای همه ی ما مفید و مهم است. توانایی درک و پذیرش انتقاد سازنده تأثیر مثبتی بر روابط ما می گذارد، بنابراین باید از ارزش آن آگاه باشیم و سعی کنیم در نقش فرد منتقد قرار بگیریم و نظرات او را بفهمیم، فعالانه به موضوع مطرح شده گوش کنیم و حتی اگر مخرب است سعی کنیم دقیقاً آن را درک کنیم.

برای رسیدن به این منظور:

الف) آن چه طرف مقابل می گوید را شرح و بسط دهیم.
ب) برای فهم بیش تر و بهتر موضوع سؤال کنیم.
ج) به نکات و موارد غیرکلامی توجه و آن ها را بررسی کنیم.
د) دقت کنیم که برخورد و واکنش دفاعی نداشته باشیم.
هـ) از انتقاد به عنوان فرصتی برای پیشرفت استفاده کنیم.
و) قدرت بین فردی و اقتدار خود را حفظ کنیم و به دنبال یافتن راه حل باشیم.
ز) انتقاد مطرح شده را بر اعمال و رفتار خود متمرکز کنیم نه بر شخصیت خود.
ح) بر اعتبار و درست بودن موضوع مورد انتقاد تأکید کنیم. انتقادی معتبر، رفتار را مورد خطاب قرار می دهد، به موقع، مشخص و واضح است.
 
بهترین شیوه پاسخ به انتقاد

سبک ارتباطی جرائت مند، چه تأثیری بر واکنش ما نسبت به انتقاد دارد؟
بهترین شیوه ی پاسخ دادن به انتقاد، به کارگیری سبک ارتباطی جرئتمندانه است. به این ترتیب، ما می توانیم به خود و فرد منتقد احترام بگذاریم، بدون این که به او حمله کنیم یا تسلیم او شویم. هدف از این شیوه ی پاسخ دهی ( جرائتمندانه)، حل سوء تفاهم و کسب اطلاعات درست درباره ی موضوع مورد انتقاد و خاموش کردن هر نوع رفتار مخرب و نابجاست.

با استفاده از سه تکنیک مهم می توان به انتقاد پاسخ داد.
این تکنیک ها عبارتند از:
1- قدردانی و تشکر کردن، وقتی کسی از ما انتقاد می کند و انتقاد او درست و به جاست، بهترین واکنش این است که با آن موافق باشیم. این شیوه به ما اجازه می دهد اشتباه خود را بدون پوزش خواهی افراطی بپذیریم.
در به کارگیری این تکنیک باید به نکات زیر توجه کرد:
الف) از جمله ی حق با شماست استفاده کنیم. به عنوان مثال، مادری به دخترش می گوید: ممکن است خواهش کنم وقتی لباس های کثیفت را توی سبد لباس های می گذاری بیش تر دقت کنی و دستمال کاغذی های توی جیبت را بیرون بیاوری، چون دستمال ها هنگام شست و شو لباس های دیگر را خراب می کند.
دختر در پاسخ می گوید: حق با شماست، حتماً این کار را می کنم، باز هم از این که لباس های مرا می شویی متشکرم.

ب) در صورت درست بودن انتقاد از انتقاد کننده تشکر کنیم. مثال: « تو قول داده بودی، کادوی تولد دوست مان را بخری اما این کار را نکردی و دیگری فرصتی برای این کار نداریم، عجب به قولت عمل کردی!»
پاسخ: « حق با توست، متأسفم، از این که موضوع را به من یادآوری کردی متشکرم، سعی می کنم از این به بعد کارهایی را که باید انجام دهم یادداشت کنم.»
ج) اگر انتقاد مطرح شده درست و به جاست حتماً از انتقاد کننده معذرت خواهی کنیم. مثال: « کجا بودی؟ قرار بود ساعت 10 با هم به خرید برویم، اما تو حتی یک تماس هم نگرفتی».
پاسخ: « حق با توست، واقعاً معذرت می خواهم که نگرانت کردم اما سعی کردم به تو اطلاع بدهم که در محل کارم مشکلی پیش آمده، اما تو نبودی.»

2- خلع سلاح کردن، این تکنیک یکی از دشوارترین و نیرومندترین شیوه های پاسخ دهی به انتقاد است که به ما اجازه می دهد موقعیت را آرام و خنثی نگه داریم. بر اساس این تکنیک، نکته ی درست و مشخص انتقاد مطرح شده را پیدا می کنیم و به خاطر یادآوری آن نکته از فرد انتقادکننده تشکر کنیم.

به این مثال توجه کنید: مادری از فرزندش انتظار دارد بعد از خوردن غذا ظرف خود را داخل سینک ظرفشویی بگذارد، وقتی فرزندش این کار را انجام نمی دهد، به او می گوید: « تو آدم شلخته ای هستی، هیچ وقت ریخت و پاش هایت را جمع نمی کنی.» و فرزند در پاسخ می گوید: « حق با شماست، من دیروز ظرف غذایم را توی سینک ظرفشویی نگذاشته بودم.» در این مثال فرزند به نکته ی مورد انتقاد مستقیماً اشاره می کند و از آن بابت متأسف است و اعلام می کند که آدم شلخته ای نیست، فقط ظرف غذایش را توی سینک نگذاشته است. گاهی اوقات بلافاصله بعد از شنیدن انتقاد فرصت مناسبی برای مشخص کردن صحت آن نداریم اما با وجود آن به انتقاد مطرح شده احترام می گذاریم تا آن را بیش تر بررسی کنیم.
3- بررسی دقیق با استفاده از پرسش، این تکنیک زمانی مؤثر است که انتقاد وارده مبهم است و نمی توانیم مشخص کنیم که انتقاد درست است یا نادرست. بررسی دقیق موضوع به ما اجازه می دهد از موضوع مطرح شده، اطلاعات کافی جمع آوری کنیم و قصد و نیت فرد منتقد را مشخص کنیم.

استفاده از کلمات استفهام نظیر کجا؟، چه چیزی؟، چه زمانی؟، چگونه؟. کجا؟ و چرا؟ به ما اجازه می دهد اطلاعات دقیق تر و واضح تری را جمع آوری کنیم و با ارزیابی دقیق، پاسخ مناسبی بدهیم. مثلاً وقتی کسی به شما می گوید: « تو دیگر آن آدم قبلی نیستی»، در پاسخ باید از او بپرسید « منظورت چیه؟ من چه کار کرده ام که به نظر تو دیگر آدم قبلی نیستم؟ چرا فکر می کنی من تغییر کرده ام؟» چه مواقعی فکر می کنی من تغییر کرده ام؟» یا وقتی کسی به شما می گوید: « تو همیشه آدم بی مسئولیتی هستی»، در پاسخ باید از او بپرسید: « اخیراً کجا رفتاری از من سرزده که به نظر تو آدم بی مسئولیتی هستم؟ ممکن است نمونه ای از بی مسئولیتی مرا بگویی؟» این شیوه کمک می کند تا علاوه بر برخورد جرئتمندانه با انتقاد و رفع مشکل از بسیاری از سوء تفاهم ها نیز جلوگیری کرد.

چگونه با اختلال انتقاد از خود مقابله کنیم؟
برای مقابله با انتقاد از خود، جمله های « انتقادی» یا « حمله به خود» را بنویسید و درباره ی هر یک از آن ها بحث و مجادله کنید. در ابتدا ممکن است انجام این کار دشوار باشد اما با تمرین می توان آن را به راحتی انجام داد. به عنوان مثال تصور کنید، دوست تان وضعیت مشابه شما را دارد، در این صورت چگونه به او کمک می کنید؟ مثلاً می توان تصور کرد، یکی از دوستان شما خود را به دلیل ازدواج ناموفق دخترش سرزنش می کند و از این بابت احساس گناه می کند و فکر می کند حتماً مادر خوبی نبوده که دخترش ازدواج موفقی نداشته است. اگر از او بپرسید آیا تو می توانستی سرنوشت دخترت را کنترل کنی، چه پاسخی برای این سؤال خواهد داشت؟ با شروع این تمرین می توان تا حدودی انتقادهای درونی را از خود دور کرد. حفظ انتقاد از خود موجب شکل گیری احساس ناارزنده بودن و ناکارآمدی می شود، در حالی که ما می توانیم با پذیرش بدون قید و شرط خود، این منبع تغذیه را قطع کنیم.

منبع مقاله :
دلالی، نیره؛ (1388)، انتقاد: انتقاد و نحوه ی مواجهه با آن، تهران: انتشارات نشر قطره، چاپ اول.