دلایل صبحانه نخوردن کودکان را باید در عوامل بسیاری جست و جو کرد که بیشتر آن ها روانی است. البته این مشکل بیشتر در بین دانش آموزان دیده می شود که هر روز به قصد تحصیل منزل را ترک می کنند و صبحانه خوردن یا نخوردن آن ها دغدغه والدین می شود.
یکی از مهم ترین دلایل صبحانه نخوردن کودکان، کم اشتهایی صبحگاهی است. بیشتر بچه ها پس از بیدار شدن از خواب اشتها ندارند و اگر بهترین صبحانه هم برای آن ها فراهم باشد، لب نمی زنند. بنابراین در مورد کودکی که هرگز پس از بیدار شدن از خواب صبحانه نمی خورد باید احتمال کم اشتهایی داد. یکی از علل شایع بی اشتهایی کودکان، سبک نادرست زندگی بیشتر خانواده هاست. در بیشتر خانواده ها تعطیلات و ایام تابستانی مساوی با بی برنامگی است و همه اعضای خانواده این بی برنامگی را دوست دارند و حتی از آن استقبال می کنند. این که شب ها هر وقت دوست دارند بخوابند و صبح هر وقت دوست دارند بیدار شوند و به جای صبحانه، ناهار صرف کنند.
نکته این جاست که برنامه خواب بچه ها ارتباط مستقیمی با برنامه غذایی شان دارد و وقتی برنامه خواب آن ها نامنظم است، نباید توقع داشته باشیم که برنامه غذایی صحیحی داشته باشند.
درست به همین دلیل است که توصیه اکید ما به والدین این است که برنامه خواب بچه ها در روزهای تعطیل و ایام تابستان نباید بیش از یک ساعت با روزهای عادی تفاوت داشته باشد. بی اشتهایی ناشی از تغییر برنامه خواب و زندگی در کودکان ایرانی بسیار شایع است. زیرا بعضی از خانواده ها به این بی برنامگی ها عادت دارند.
از سوی دیگر تبدیل یک زندگی بی برنامه به یک زندگی با نظم و با برنامه زمان می برد و چه بسا این امر نیز بی اشتهایی کودک را تداوم دهد.
بنابراین حتی اگر والدینی از همین امروز بخواهند برنامه خواب و غذای کودک خود را تنظیم کنند، باید مدت زمانی صبر کنند تا همه چیز به روال عادی برگردد و نباید منتظر نتیجه فوری باشند. دکترامیری با اشاره به این که دسته ای از کودکان به هنگام عزیمت به مدرسه دچار حالت های اضطرابی شدید می شوند، تصریح می کند: در این دسته از کودکان هم بی اشتهایی دیده می شود و برخی از آن ها ممکن است پس از صرف صبحانه دچار تهوع شوند. توصیه ما به والدین این است که به این دسته از کودکان صبحانه داده نشود زیرا ممکن است از شدت اضطراب دچار تهوع و استفراغ شوند و حالات اضطرابی آن ها در مدرسه تشدید شود. ابتدا باید تلاش کرد اضطراب کودک را فرو نشاند و کنترل کرد و سپس به فکر رفع بی اشتهایی بود. در بیشتر موارد بی اشتهایی ناشی از اضطراب پس از رفع حالت های اضطرابی خود به خود رفع می شود.
دسته ای دیگر از کودکان به دلیل لجبازی و اشتباهات تربیتی والدین، صبحانه نمی خورند و کم کم به بی اشتهایی صبحگاهی مبتلا می شوند. این فوق تخصص روان پزشکی اطفال با بیان این که تعداد زیادی از این کودکان توجه و محبت بیش از حد والدین را دریافت کرده اند، تأکید می کند: کودکان در چنین خانواده هایی، همه کارهای عادی و وظایف خود را با نوعی منت انجام می دهند زیرا والدین با اشتباهات تربیتی متعدد آن ها را باج گیر بار آورده اند. این دسته از کودکان اگر درس بخوانند، مدرسه بروند و حتی صبحانه بخورند، باج می گیرند و گویی این کارها را برای والدین انجام می دهند. متأسفانه این شیوه تربیتی نادرست در میان بسیاری از خانواده ها رایج است و یکی از آموزه های نادرست آن باج گیری در قبال خوردن غذا یا صرف صبحانه است. کودک در چنین شرایطی والدین را تابع خود می کند و والدین هم به اشتباه در ازای غذا خوردن یا درس خواندن به او باج می دهند تا مبادا رفتارش تغییر کند. در چنین فضایی کودک و والدین وارد یک بازی روانی می شوند که بسیار خطرناک است. زیرا کودک باید بداند برای نیازهای اولیه اش باید خودش اقدام کند و لازم نیست والدین را آزمایش کند. اگر والدین وارد این بازی کودکانه شوند اول خودشان و بعد بچه ها بازنده خواهند بود. کودک باید بداند غذا خوردن نیاز جسمی است و او باید این نیاز را برای خودش و نه برای پدر و مادرش برطرف کند. والدین فقط وظیفه دارند غذای مناسب را با کیفیت مناسب و در زمان مناسب در اختیار کودک قرار دهند و صبحانه خوردن یا نخوردن کودک به خودش بستگی دارد و او مسئول تغذیه خود است. اگر کودکی به مسئولیت خود عمل نمی کند باید یک سری امتیازات را از او گرفت نه این که باج داد. گاهی والدین برای خوردن صبحانه باج می دهند و گاهی کودک بابت آن باج می گیرد. والدین باید بدانند هر دو روش اشتباه است. بهترین شیوه این است که کودک بداند برای صبحانه خوردن جایزه ای نمی گیرد و اگر صبحانه نخورد یک امتیاز مثبت مثل بازی در پارک یا رفتن به میهمانی را از دست می دهد.
نکته این جاست که بعضی از کودکان در خانواده ها حدود خود را نمی شناسند، بابت همه چیز باج گیری می کنند و از انعطاف والدین و اشتباهات آن ها سوء استفاده می کنند.دکتر امیری با بیان این که گاهی معلمان در مدارس هم با تأکید بر این که بچه ها حتماً باید صبحانه خورده به مدرسه بیایند، به والدین فشار می آورند، می گوید: لازم است معلمان از تأکید و توجه بیجا در این زمینه اجتناب کنند و اگر قرار است تشویقی صورت بگیرد، به موقع و به شیوه صحیح باشد. به عنوان مثال معلم می تواند بچه هایی را که صبحانه خورده اند ۱۵ دقیقه زودتر به حیاط مدرسه بفرستد. نه این که به شیوه نادرست بچه هایی را که صبحانه نخورده اند، توبیخ یا سرزنش کند یا به کرات والدین آن ها را در مدرسه بخواهد. تأکید بیش از حد روی مسائل تغذیه ای کودک طی چند سال اخیر به ویژه در آغاز فصل مدارس باعث شده است ناگهان همه به این موضوع بپردازند اما بچه ها با درک این مطلب لجبازتر می شوند.