خوراکی‌‌هایی که از سَم هم بدتر است

خوراکی‌‌هایی که از سَم هم بدتر است

مجله سیب سبز: شكر سفيد اين روزها براي خودش برو و بيايي دارد. دست روي هر چيزي بگذاريد، مي‌تواند حاوي اين محصول تصفيه شده باشد اما همين كه وارد بدن شود، كارهايي مي‌كند كه تمام شيريني‌اش را از بين مي‌برد. لطفا 2‌تصوير را جلوي چشم‌تان بياوريد: مادربزرگ‌تان را به‌خاطر بياوريد كه وقت‌هاي بيكاري‌اش يكي از كله‌قندها را مي‌گرفت و شروع مي‌كرد به خردكردن آن. همين طوري كه براي قندان قند تهيه مي‌كرد، قصه‌هايي هم از قديم‌ها و اينكه مردم سالم‌تر بودند، مي‌گفت. شما هم با خوشحالي به قصه‌ها گوش مي‌داديد و به دانه‌هاي خردشده قند نگاه مي‌كرديد كه چقدر حرفه‌اي ريز‌ريز مي‌شدند. تصوير بعدي كه امروزي‌تر هم هست، يك جعبه پر از شكلات است كه از طرف دوستي دريافت كرده‌ايد. قطعا اين جعبه براي نشان‌دادن محبت بوده است، نه چيز ديگري.

خيلي هم خوشحال شده‌ايد و به طرز عجيبي براي خوردن آنها نقشه مي‌كشيد، جعبه را باز مي‌كنيد و... خب! همين‌جا دست نگه داريد!  تصاوير زيبايي بودند نه؟ بله. اما اگر بخواهيد از اين تصاوير عبور كنيد و برسيد سر صحنه خوردن چاي به همراه قند يا باز كردن يواشكي جعبه شكلات و جشن يك نفره گرفتن كار خراب مي‌شود. مي‌خواهم از اصطلاح فاجعه استفاده كنم. فاجعه‌اي كه همين الان هم احتمالا با يك گردش 35درجه سر‌ به ‌سمت راست و چپ در اطراف‌مان ديده مي‌شود: شكر سفيد و محصولاتي كه با آن تهيه شده‌اند. مادربزرگ‌تان حق داشت. قديم‌ها آدم‌ها سالم‌تر بودند.

متهم اصلی پوسیدگی دندان

از بين تمام محصولاتی که اين سال‌ها توليد مي‌شوند، محصولاتی که حاوی شكر تصفيه‌شده‌اند از همه مضرتر هستند. فروش محصولات غذايي شامل شكر براي جامعه ايالات‌متحده سالانه هزينه‌اي معادل 54بيليون دلار هزينه دندانپزشكي د‌ارد. همين مسئله باعث شده دندانپزشك‌ها دوران خوشي را تجربه كنند! آدم‌هايي كه بايد زود به زود به آنها مراجعه كنند وگرنه دندان‌هاي‌شان را از دست خواهند داد. آدم‌هايي كه نمي‌دانند چرا با‌وجود مسواك‌زدن و استفاده از نخ دندان بازهم دچار پوسيدگي دندان‌ها مي‌شوند.

بدن ما تحمل اين همه شكر را ندارد

اين روزها علاوه بر انواع اعتياد، شاهد نوع جديدي از اعتياد هستيم كه به شيريني جايش را در دلمان باز كرده؛ اعتياد به شكر! در سال‌1915 متوسط ميزان شكري كه هر فرد ايالات‌متحده‌ای در يك سال مصرف مي‌كرد 15تا 20پوند بود اما در سال‌هاي اخير اين عدد براي بدن انسان‌ها نجومي شده است! حاد بودن مسئله وقتي خودش را نشان مي‌دهد كه متوجه شويم طبق تحقيقات، عده‌اي هستند كه ميزان شكر مصرفي‌شان خيلي كم است يا اينكه اصلا از شكر استفاده نمي‌كنند. اين نكته يك فاجعه ساده را نشان مي‌دهد: خيلي‌ها، به ميزان وحشتناكي از شكر استفاده مي‌كنند و نمي‌دانند بدن انسان تحمل اين ميزان از كربوهيدرات را ندارد! ارگان‌هاي حياتي بدن با مصرف اين همه شكر دچار تخريب خواهند شد. تخريب‌هايي از نوع باور نكردني!

شاید پوکی استخوان سراغتان بیاید

شكر تصفيه شده هيچ‌گونه فيبر، چربي، آنزيم، پروتئين يا مواد معدني ندارد، فقط كالري خالص است. خب، وقتي بی‌رویه  از اين شكر استفاده مي‌كنيد براي بدن‌تان چه اتفاقي مي‌افتد؟ بدن‌تان مجبور مي‌شود مواد حياتي ضروري را از سلول‌هاي سالم خودش قرض بگيرد تا بتواند مقدار شكر مصرف شده را متابوليز كند. بعد از مصرف شكر، بدن كلسيم، پتاسيم، منيزيم و ساير مواد‌غذايي مفيد را از تعداد زيادي از ارگان‌هاي بدن قرض مي‌گيرد تا شكر وارد شده به سيستم را قابل استفاده كند.

 خيلي وقت‌ها مقدار زيادي كلسيم از استخوان‌ها گرفته مي‌شود تا تاثيرات شكر مصرف شده را خنثي كند. همين مسئله هم كار دست بدن مي‌دهد. پوكي استخوان نتيجه همين روش غلط تغذيه است كه گريبان كل جوامع دنيا را گرفته است. از طرف ديگر مي‌دانيم، دندان‌ها هم به كلسيم نياز دارند. عجيب نيست پوسيدگي دندان‌ها زياد شود و درنهايت از دست بروند.

بدن بدون ذخيره مي‌ماند

شكر تصفيه شده خالي از تمام مواد مغذي است، به‌همين دليل بدن مجبور مي‌شود از مواد‌غذايي ذخيره شده خودش استفاده كند. اگر مصرف شكر بيش از قبل ادامه پيدا كند، نتيجه‌اي جز توليد اسيد بسيار زياد نخواهد داشت كه باعث مي‌شود مواد مغذي  بيشتري از تمامي بدن گرفته شود تا عدم تعادل ايجاد شده را از بين ببرد. حالا فكرش را كنيد، ذخيره‌هاي بدن هم كم باشد و به دادش نرسد، آن وقت است كه بدن نمي‌تواند از شر باقي‌مانده‌هاي اين سم سفيد خلاص شود. به همين دليل مرگ سلولي اتفاق مي‌افتد و جريان خون هم مسموم به‌نظر مي‌آيد چون با انواع و اقسام نشانه‌هاي مواد مغذي از دست رفته پر شده است.

لثه‌ها هم در معرض خطرند

 يكي ديگر از عوارض زیاده‌روی مصرف شکر چسبنده و غليظ‌شدن خون است. اين خون قطعا وارد مويرگ‌هاي تغذيه‌كننده لثه و دندان‌ها نيز مي‌شود. واردشدن همانا و خراب‌كردن دندان‌ها همان. اين‌طور كه پيداست مسواك‌كردن تنها ديگر كافي نيست. كار از ريشه خراب است!

شكر عامل ديابت

همان‌طور كه استفاده از مواد‌غذايي چرب مي‌تواند باعث ديابت شود، استفاده از شكر زياد هم نتيجه‌اي مشابه خواهد داشت. ديابت به‌دليل نقص پانكراس در توليد انسولين كافي ايجاد مي‌شود، آن‌هم درست زماني‌كه مقدار شكر مصرف شده زياد مي‌شود. وقتي مواد‌غذايي شامل شكر زياد مصرف شوند، به سيستم بدن شوك وارد مي‌شود. در نتيجه پانكراس بايد به‌شدت كار كند اما سرانجام موقعي مي‌رسد كه پانكراس هم از كار زياد خسته مي‌شود و ديابت چهره خودش را نشان مي‌دهد. افت قند خون در شرايطي ايجاد مي‌شود كه پانكراس بيش از حد كار كرده و بيش از اندازه انسولين ترشح كرده باشد.

سنگ كيسه صفرا زير سر شكر است

يكي از جديدترين تحقيقات در مجله پزشكي انگلستان خبر تكان‌دهنده‌اي را منتشر كرده است: از مهم‌ترين و اصلي‌ترين عوامل ابتلا به سنگ كيسه صفرا، شكر است. سنگ كيسه صفرا از چربي و كلسيم تشكيل مي‌شود. حالا كلسيم چه ربطي به شكر دارد؟ شكر مي‌تواند تمام مواد معدني مورد‌نياز را از رده خارج كند. يكي از اين مواد معدني كلسيم است. شكر، كلسيم را تبديل به يك ماده سمي و بدون استفاده مي‌كند كه خودش را در هر جايي از بدن قرار مي‌دهد، يكي از اين نقاط كيسه صفراست. از هر 10نفر كه در ايالات‌متحده زندگي مي‌كنند، يك نفر سنگ كيسه صفرا دارد. بعد از 40سالگي اين عدد به 5نفر از هر 40 آمريكايي مي‌رسد. سنگ كيسه صفرا مي‌تواند بدون علامت باشد يا اينكه با علائم دردناكي همراه شود. علائمي مثل پف‌كردن، دفع باد از راه گلو و تحمل نداشتن نسبت به غذاها.

وقتی عملکرد مغز مختل می‌شود

خير! مضرات شكر تمامي ندارد! يكي ديگر از فجايعي كه جناب شكر به شيريني به ما هديه مي‌دهد و ما هم به‌خوبي قبول مي‌كنيم، مشكلاتي است كه براي مغز پيش مي‌آورد. راستش را بخواهيد اين مشكلات اولين نفرات از صف طولاني مضرات شكر هستند. مغز انسان بسيار حساس است و به‌خصوص نسبت به تغييرات شيميايي سريعي كه در بدن اتفاق مي‌افتد، واكنش نشان مي‌دهد. وقتي از شكر استفاده مي‌كنيم، انگار از سلول‌هايمان دزدي كرده‌ايم اما چه چيزي دزديده‌ايم؟ جواب ويتامينB‌ است.

نبود اين ويتامين باعث از بين‌رفتن سلول‌ها مي‌شود. از طرف ديگر اين مسئله مانع توليد انسولين مي‌شود. هرقدر مقدار انسولين كمتر باشد، مقدار شكر (گلوكز) موجود در جريان خون بيشتر خواهد بود كه باعث اختلال مشاعر مي‌شود. جالب است بدانيد، بعضي از رفتارهاي مجرمانه نوجوانان را به همين نكته نسبت مي‌دهند.

شکر هم اعتیادآور است

شكر دست كمي از مواد‌مخدر ندارد! باوركردنش سخت است اما حقيقت دارد. شكر تصفيه‌شده سفيد غذا نيست؛ محصول شيميايي خالص به‌دست آمده از تغييرات صنعتي است، در حقيقت شكر از كوكائين هم خالص‌تر است! براي تهیه شكر سفيد از حرارت زياد و فعل و انفعالات شيميايي استفاده مي‌شود كه همين امر موجب ازدست‌رفتن تمام مواد مغذي موجود در آن مي‌شود. بعد از اينكه نيشكرها و چغندرها درو مي‌شوند، به تكه‌هاي كوچك تقسيم مي‌شوند و تحت فشار زيادي قرار مي‌گيرند تا عصاره‌شان به‌دست بيايد.

اين عصاره با آب تركيب مي‌شود و حرارت مي‌بيند. ماده‌اي كه از اين مراحل خارج مي‌شود با آهك تركيب خواهد شد و رطوبتش را از دست مي‌دهد. ماده باقي‌مانده وكيوم مي‌شود و شروع مي‌كند به بلوري‌شدن. تا اين مرحله تقريبا 64درصد از خواص شكر از بين‌رفته است. در مراحل بعدي تصفيه‌شدن، شكر بقيه خواصش را هم از دست خواهد داد. ماده حاصله همان چيزي است كه به آن «سم سفيد» مي‌گوييم. كافي است براي مدت كوتاهي، مثلا 2هفته، سعي كنيد شكر سفيد را از برنامه غذايي‌تان حذف كنيد تا متوجه تغييرات زيادي شويد. حتي بعيد نيست حالت‌هاي ناخوشايند يك فرد معتاد هم تجربه شود!

نوشابه عليه استخوان‌ها

يك بطري نوشابه چيزي معادل 32حبه قند يا 160گرم شكر دارد، به‌همين دليل بعد از خوردن نوشابه بلافاصله احساس انرژي زيادي مي‌كنيد. البته اين انرژي زمان كوتاهي دوام مي‌آورد و همان‌طور كه گفته شد، خيلي زود تمام مي‌شود و جايش را به خستگي مي‌دهد. از طرف ديگر اين ميزان شكر، مي‌تواند ذخاير كلسيم بدنتان را نابود كند. براي همين است كه مي‌گويند نوشابه باعث پوكي استخوان مي‌شود.

شکر حافظه‌تان را مختل می‌کند

پژوهش های محققان مرکز پیشگیری و درمان چاقی بیمارستان کودکان بوستون نشان می دهد که شکر در مغز عملکردی همانند مواد مخدر دارد. اسکن مغزی نشان می دهد که پس از صرف غذای پر شیرینی، همان مناطقی در مغز تحریک می شوند که پس از مصرف کوکایین و هرویین فعال می‌شوند.آزمایشی در سال 2007 روی موش های معتاد به کوکایین نشان داد که آنان به آب قند تمایل بیشتری دارند و بیشتر تحریک می شوند.

به علاوه مقاله ای به عنوان «شکر احمق‌تان می کند» در سال 2012 توجه همگان را بر انگیخت. این مقاله که حاصل سال ها مطالعه دانشمندان است نشان می دهد که رژیم غذایی حاوی فروکتوز بالا در طول زمان باعث کاهش یادگیری و اختلال حافظه می شود. در این مقاله آمده است که استفاده از اسیدهای چرب امگا 3 اثر عکس دارند و بر خلاف شکرو غذاهای شیرین، باعث افزایش یادگیری و هوش می شوند.

شیرینی باعث افزایش انرژی کودکان نمی شود

نکته ای که وجود دارد این است که اکثر والدین بر این باورند که شیرینی و شکلات باعث افزایش انرژی و کارایی فرزندان می شود که باور اشتباهی است. به علاوه برخی از افراد معتقدند که مضرات شکر قهوه ای کمتر از شکر سفید است، این تصور پایه علمی ندارد چرا که شکر قهوه ای حاصل تصفیه شکر سفید با ملاس است و حتی می‌تواند مضرتر باشد. آنچه مهم است این است که مصرف شکر زیاد باعث کاهش حساسیت پرزهای چشایی می شود و به همین دلیل است که برای برخی افراد طعم های شیرین افراطی آزار دهنده نیست.