مجله سیب سبز - عاصفه الله‌وردي: بعضي گل‌ها شبيه پرنده هستند و بعضي پرنده‌ها شبيه گل. انگار آفرينش در بعضي موارد سر شوخي با ما دارد! استريليتزيا در زبان ما به پرنده بهشتي يا مرغ بهشتي شهرت دارد. جالب اينكه اين گل از خانواده موز است و قرابت خاصي هم از نظر شكل كلي به درخت اين ميوه پرطرفدار دارد. گل‌ها از داخل يك گل‌آذين قايقي‌شكل بيرون مي‌آيند كه رنگ سبز با رگ ...
فوت‌و فن‌های نگهداری از گل بهشتی در آپارتمان
مجله سیب سبز - عاصفه الله‌وردي: بعضي گل‌ها شبيه پرنده هستند و بعضي پرنده‌ها شبيه گل. انگار آفرينش در بعضي موارد سر شوخي با ما دارد! استريليتزيا در زبان ما به پرنده بهشتي يا مرغ بهشتي شهرت دارد. جالب اينكه اين گل از خانواده موز است و قرابت خاصي هم از نظر شكل كلي به درخت اين ميوه پرطرفدار دارد. گل‌ها از داخل يك گل‌آذين قايقي‌شكل بيرون مي‌آيند كه رنگ سبز با رگه‌هاي بنفش آن را زيباتر كرده است و گلبرگ‌ها طيفي از نارنجي با چند گلبرگ آبي هستند.
شايد علت اصلي نامگذاري آن به اين اسم، همين گلبرگ‌هاي خوشرنگي باشد كه يك پرنده در حال پرواز را تداعي مي‌كنند. این گیاه در كشور ما معمولا در زمستان تا اواخر بهار گل مي‌دهد و مي‌تواند مهمان دسته گل‌ها و تزيينات خاص خانه‌مان باشد. به‌عنوان يك گلدان آپارتماني شايد تا به حال به آن نگاه نكرده باشيم كه پرنده بهشتي مي‌تواند گل آپارتمان ما باشد!
چطور بايد از آن مراقبت كنيم؟
كارشناسان دمايي در حدود 18 تا 20 درجه را بهترين دما براي اين گل مي‌دانند. این گل در زمستان تا دمای 15 درجه را تاب مي‌آورد اما مثل بيشتر گياهان نبايد اجازه بدهيد در فصل‌هاي سرد سال يخ بزند.
اگر اين اتفاق بيفتد، هيچ راه‌حلي براي درمان آن وجود ندارد. زمانی فصل گلدهي مرغ بهشتي مي‌رسد كه دما كمي پايين آمده باشد؛ به خاطر همين در روزهاي سرد زمستاني در ايران اين گياه شروع به گلدهي مي‌كند اما به هر حال نبايد اين كاهش دما ادامه‌دار باشد چون در دماي كمتر از 15 درجه سانتي‌گراد رشد كلي گياه هم مختل مي‌شود. با همه اين حرف‌ها اين گل با همه شرايط محيطي خودش را وفق مي‌دهد. حتي در كشورهاي اروپايي روي آن تحقيقاتي صورت گرفته كه در باغ‌هاي ساحلي با بادهاي زياد هم مي‌تواند دوام خود را حفظ كند.
چه خاكي برايش مناسب است؟
اين گل تا حدودي با خاك‌هاي ماسه‌اي اخت پيدا مي‌كند اما بعضي از كارشناسان معتقدند كه يك مخلوط از خاك باغچه، شن درشت يا پرليت به همراه مقداري پيت يا هوموس مي‌تواند نيازهاي غذايي پرنده بهشتي را برطرف كند. اگر كود دامي پوسيده هم در اين تركيب وارد شود، مي‌تواند براي اين گياه مفيد باشد.
در كودهاي مخصوص مرغ بهشتي از نسبت خاصي از پتاسيم، نيتروژن و فسفر استفاده مي‌كنند؛ حتي با تغيير اين نسبت‌ها مي‌توانند زمان دقيق گلدهي را هم تعيين كنند؛ با كمال تعجب استريليتزيا گیاهی هميشه سبز است. البته وقتي مي‌گوييم اين گل بومي آفريقاست، چنین ويژگي‌هايي هم از آن بعيد نيست. معمولا ارتفاع بوته بالغ اين گياه به يك متر هم مي‌رسد و مثل بسياري از گياهان بومي آفريقا برگ‌هاي باد بزني شكل تخم‌مرغي دارد.
غذا هم مي‌خواهد؟
بهترين زمان کود دادن به این گل موقع رشد آن یعنی بهار و تابستان است. كوددهي را معمولا در فصل‌هاي استراحت مثل پاييز و زمستان حذف مي‌كنند. معمولا براي اين گل هم از كودهاي كامل كه در بيشتر گلفروشي‌ها در دسترس هست، استفاده مي‌كنند اما كودهاي مخصوص را هم ميتوان پيدا كرد اما يك نكته جالب در مورد اين گل اين است كه با تعويض پشت سرهم گلدان مشكلي ندارد و اگر خاك جديد غني از مواد غذايي باشد، ديگر به كودهاي شيميايي هم نيازي نيست.
آبخوریش ملس است!
پرنده بهشتي به آب زيادي احتياج دارد. بد نيست بدانيد كه خاكش بايد هميشه تا حدودي مرطوب باشد اما در حوالي مرداد يك دوره استراحت براي آن در نظر مي‌گيرند و توصيه مي‌كنند كه در اين مدت آبياري انجام نشود. به اين ترتيب گلدهي بهتر در فصل‌هاي رشد آن تضمين مي‌شود. در هنگام تعويض گلدان مراقب باشيد كه نبايد ريشه‌ها محدود شوند. هميشه بايد جايي براي توسعه ريشه‌ها در نظر بگيريد. براي اين منظور بهتر است از گلدان‌هاي عميق‌تر استفاده كنيد.
جادوي گلفروشي‌ها
به‌طور معمول عمر اين گل به صورت شاخه بريده چيزي حدود چهار روز است. اگر براي‌تان سوال است كه گلفروشي‌ها چه مي‌كنند كه اين گل‌ها اين همه دوام مي‌آورند، جواب اين است كه نه ورد مي‌خوانند نه جادو مي‌كنند بلكه معجوني از سوكروز ، هيدروكسي كوئينولين سيترات و اسيد سيتريك را به شكل محلولي درست مي‌كنند و گل‌هاي شاخه بريده از همه جا بي‌خبر خودشان هم باور نمي‌كنند كه اين محلول بتواند تا اين اندازه و چندين و چند روز آنها را شاداب و سرحال نگه دارد.
البته غلظت‌هاي اين محلول‌ها بايد خيلي دقيق اندازه‌گيري شود وگرنه به جاي افزايش عمر گل شاخه بريده، عمر آن را كاهش مي‌دهند. كاسبرگ قايقي شكل پرنده بهشتي كه در اصطلاح گياه‌شناسي به آن اسپات گفته مي‌شود، حتي پس از خشك شدن هم براي تزيين ساير دسته‌گل‌ها يا سبد‌هاي گل استفاده مي‌شود.
چقدر نور مي‌خواهد؟
مرغ بهشتي طالب نور زياد است اما در آپارتمان بهتر است در جايي قرار بگيرد كه سايه روشن باشد. در زمستان مي‌تواند نور مستقيم خورشيد را تحمل كند اما هرگز اين ريسك را نكنيد كه در تابستان آن را در نور مستقيم قرار بدهيد چرا كه به سرعت قهر مي‌كند و خشك مي‌شود. اگرمحيط زندگي اين گل تا حدودي مرطوب باشد، خيلي زود گل مي‌دهد. معمولا هر بوته تعدادي شاخه گل توليد مي‌كند كه بسته به شرايط نگهداري و نوع گياهچه‌ها 5 تا 10 گل مي‌شود. براي اينكه بوته به گل بنشيند، راه درازي در پيش دارد؛ راهي به مدت سه سال!
چطور زيادش كنيم؟
اصلا فكرش را هم نكنيد كه بتوانيد به همين راحتي و با كمك بذر يك پرنده بهشتي تكثير كنيد. براي اينكه بذرهابا شكل ويژه اين گياه جوانه بزنند و بوته توليد كنند بايد مراقبت‌های دمايي خاصي لازم است كه از حوصله من و شما خارج است. در عوض نگهداري يك بوته از آن در گلدان مي‌تواند انتخاب بهتري باشد. در هر صورت بد نيست بدانيد كه بذرها را معمولا در بهار مي‌كارند و سه سال صبر مي‌كنند تا گياه سه ساله به گل بنشيند و تا سال هفتم پشت سرهم گل بدهد.
البته مرغ بهشتي را با تقسيم بوته هم ميتوان تكثير كرد؛ به اين شكل كه تقريبا در اواسط تابستان اگر در اطراف گياه اصلي بوته کوچکی را مشاهده كرديد، خاك گلدان را مرطوب كنيد. سپس كل بوته را از خاك خارج كنيد و بوته‌هاي كوچك اطراف گياه اصلي را از آن جدا كنيد و در يك گلدان مستقل قرار دهيد. بهترين دما براي رشد و جان گرفتن بوته هاي تازه، 20 درجه سانتي‌گراد است. براي رشد بهتر گلدان‌هاي تازه، سعي كنيد رطوبت خاك را هميشه حفظ كنيد و گلدان را در تماس مستقيم با اشعه‌هاي خورشيد قرار ندهيد.